Vodič za tumačenje etiketa italijanskih vina, kao i mali rečnik italijanskih vinskih pojmova

Promocija italijanskih vina u okviru V nedelje italijanske kuhinje u svetu

U okviru promocije italijanskih vina koja se organizuje širom sveta u okviru 5. Nedelje italijanske kuhinje u svetu, koja traje od 23. do 29. novembra, predstavljamo detaljni vodič za tumačenje etiketa italijanskih vina, kao i mali rečnik italijanskih vinskih pojmova.

Kako čitati italijanske vinske etikete?

Na vinima iz Italije ime je uvek dobro istaknuto, obično pri vrhu ili u centru etikete. Naziv može da se odnosi na oblast u kojoj je vino nastalo (npr. Barolo), sortu (kao što je Pinot Grigio), može biti izmišljeno (npr. Tignanello) ili da se odnosi na konkretan vinograd (recimo, Vigna Rionda). Takođe, česste u i kombinacije imena regije, vinarije sorte i izmišljenog imena. Ponekad, izmišljena imena označavaju da je vino napravljeno izvan okvira stroge regulative pojedinih apelacija. Ime vina ponekad obuhvata sortu i lokaciju, kao što je Montepulciano d’Abruzzo.
Klasifikacija vina uvek je jasno istaknuta. Kategorije su sledeće:
Vino da Tavola (VDT) – stono vino,
Indicazione Geografica Tipica (IGT) – vino sa regionalnim poreklom,
Denominazione di Origine Controllata (DOC) – vino strogo kontrolisanog kvaliteta i porekla,
Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG) – najkvalitetnija vina Italije.

Oblast u kojoj je vino nastalo uvek se nalazi na etiketi, ili u imenu ili iznad oznake klasifikacije vina, a ime proizvođača najčešće je odštampano na dnu etikete. Česti pojmovi su Tenuta (imanje, vinarija), Castello (zamak), Azienda (kompanija), Cantina (vinarija), Poggio (brdo), Vignetto ili Vigna (vinograd), Fattoria (farma) i Produttori (proizvođači).
Na etiketi moraju uvek biti jasno istaknuti zapremina boce i sadržaj alkohola. Isticanje godine berbe zabranjeno je na stonim vinima, a obavezno na svim ostalim. Pojam Riserva znači da je vino odležavalo duže od propisanog perioda. Tu su ponekad i pojmovi Superiore i Classico. Superiore znači da je kvalitet grožđa u vinu nešto viši nego što je propisano za tu denominaciju, a Classico da je vino nastalo priznatom istorijskom metodom ili u istorijskoj oblasti unutar šireg vinskog regiona (na primer, Chianti Classico).

Rečnik italijanskih vinskih pojmova

Abboccato (abokato) – polusuvi stil vina
Azienda agricola (acijenda agrikola) – imanje koje pored vina prodaje i druge poljoprivredne proizvode
Amabile – poluslatko vino
Annata (anata) – godina berbe
Bianco (bjanko) – belo vino
Cooperativa sociale (kooperativa socijale) – vinogradarska zadruga
Enoteca (enoteka) – vinoteka
Frizzante (frizante) – umereno penušavo vino
Liquorosso (likvoroso) vino sa dodatim alkoholom
Metodo classico (metodo klasiko) – penušavo vino napravljeno klasičnom metodom iz Šampanje
Millesimato – oznaka berbe kod penušavih vina
Passito (pasito) – desertno vino napravljeno od polusuvih bobica grožđa
Reccioto (rećoto) – vrsta vina od polusuvih bobica
Rosato – roze vino
Rosso (roso) – crveno vino
Secco (seko) – suvo vino
Spumante – penušavo vino
Vecchie viti – vino nastalo od grožđa sa posebno starih čokota
Vino sfuso – jeftino, rinfuzno vino
Vin santo – posebna kategorija desertnog vina, napravljenog od polusuvih bobica koje su dugo fermentirale u hrastovim bačvama
Vitigno (vitinjo) – određena sorta grožđa

Ovaj tekst je deo promotivne on-line kampanje o italijanskim vinima,  u okviru V Nedelje italijanske kuhinje u Srbiji,  u organizaciji Italijanske agencije za spoljnu trgovinu ICE/ITA,  u saradnji sa Ambasadom Italije.